مناظره با سنی ۱۰

دوست عزیز جناب سنی

سلامی مجدد

در توضیح کتاب الله مطالبی را پرسیده بودید. قبلاً توضیحات نصف و نیمه دادم و اکنون سعی خواهم کرد که توضیحاتم را کامل کنم.

اول از همه باید بنگریم که آیا به نظم جهان اعتقاد داریم یا نه؟ مسلماً هرگونه که بخواهیم نگاه کنیم، نظم را در گوشه گوشه جهان می بینیم. اگر به نظم اعتقاد داشته باشیم که همه جهان نیز دارای نظم است، خواهیم دید که خداوند هم تمام مسایل موجود در آن را بر پایه نظم به مردم معرفی نموده است؛ مگر استثنائات که شامل معجزات می شوند. حالا نگاهی می اندازیم به مبحث قرآن:

کتاب تورات و انجیل بر پایه علاقه مردم به نصایح خداوند به آنان داده شد. یعنی برای آن کتب، هیچ برنامه ی خاصی نبود. وقتی باریتعالی شور و علاقه مردم را به نصایح خود می بیند، از سر لطف خود، بر دو پیامبرش تورات و انجیل نازل می کند، که به مردم برسد. در این میان موردی دیگر هم وجود داشت. حالا که مردم صاحب کتاب آسمانی شده اند، آیا لیاقت آن را دارند که از کتاب آسمانی نگهداری کنند؟ این را خداوند باریتعالی خوب می دانست. امّا حجت بر مردم تمام نشده بود. باید حجت را تمام می کرد؛ خداوند برای آنکه مردم بعدها با بهانه ی اینکه اگر خدا، کتابی می فرستاد، مردم هیچگاه منحرف نمی شدند، این دو کتاب را بر دو قوم نازل کرد. ولی از سوی این قوم ها قدر کتب آسمانی نگهداشته نشد و این دو کتاب، دستخوش تحریف شدند. اما حالا آیندگانی که کتاب تحریف شده ی آسمانی در اختیارشان قرار گرفته است، مدعی هستند که اگر این کتاب مورد تحریف قرار نگرفته بود، آنان نیز گمراه نمی شدند و همه اینها را به تقصیر گذشتگان می انداختند و خود را مبرا ! از این رو خداوند توسط کلام الله مجید، حجت را بر مردم تمام کرد و نیز اعلام نمود که خود نگهدار آن است. حالا باید به این موضوع توجه کنیم که چگونه از آن نگهداری می نماید؟

از فخر رازی سخن گفتی و آنچه از کلام وی نگاشته بودی، کامل خواندم. به نظر من در این مورد بیراه نگفته است. اما باید به این نکته توجه کنیم که چرا اگر کسی نقطه ای از قرآن را جابجا کند، کودکی هم درک خواهد کرد که اشتباه در قرائت آن صورت گرفته است؟

ابتدا باید حقیقتی را بپذیریم؛ از راه استدلال هایی که در قرآن و احادیث وجود دارد. احادیثی هم که عنوان می شود، باید مورد اتفاق نظر طرفین باشد. حقیقت این است که دین اسلام و کتاب الله مجید بر پایه منطق و عقل بیان شده است. شما هیچ کدام از دستورات الهی که مستقیماً در قرآن نازل شده است را نمی توانی بدون دلیل و برای خوش آمد خدا ببینی. برایتان چند نمونه مثال می زنم:

الف) حرام بودن خوردن گوشت خوک: خداوند 1400 سال پیش گوشت خوک را برای همه مسلمانان حرام کرد و البته علّتی هم برای آن ذکر نکرد. شاید سالها مردم در این تصور بودند که خداوند برای امتحان و آزمایش خوردن گوشت خوک را حرام کرده است، امّا امروزه پزشکان به این نتیجه رسیده اند که گوشت خوک با تمام لذیذ بودنش دارای میکروبی است که هر چقدر هم گوشت را سرخ کرده و یا بپزند، به هیچ عنوان میکروب درون گوشت خوک از بین نخواهد رفت. این میکروب برای بسیاری از سیستم های درونی بدن انسان بخصوص سیستم عصبی مضر است. پس حرام بودن گوشت خوک علّت پزشکی داشت که مسلمانان صدر اسلام و حتی تا همین 100 سال پیش از درک آن عاجز بودند تا اینکه پزشکان طی تحقیقاتشان به آن پی بردند.

ب) حرام بودن مصرف مشروبات الکی (و کلاً مسکرات): این هم دستوری دیگر است که خداوند در صدر اسلام به مسلمین داد. البته دستور اولیه این بود که مردم در حین نماز خواندن، مست نباشند. علت دستور اولیه این بود که خیلی ها تازه مسلمان شده بودند و ممکن بود بخاطر این دستور و سختگیری ابتدایی، دین گریز گردند. زمانی که خداوند باریتعالی مشاهده نمود که دستوراتش برای مسلمین حجت شده است، دستور ثانوی را صادر فرمود. خوردن مسکرات به طور کل حرام است و خورنده در ملاءعام محکوم به حد و در جای خصوصی که مردم نبینند، با گناه کبیره روبرو است و خداوند خورنده مسکرات را در قیامت مجازات خواهد کرد. امروزه علم پزشکی ثابت کرده است علت حرام شدن مسکرات این است که مسکرات باعث از بین رفتن شدید کلیه ها، آسیب قلب و عروق، کوچک شدن حجم مغز، نامتعادل بودن سیستم گوارشی و... خواهد شد. پس این دستور هم برای دل بخواهی نبوده و فقط آن زمان، موقع درک این دستور نبوده است.

ج) نماز و روزه: نماز در حالت پزشکی، نوعی ورزش است که تمام عضلات بدن را به حالت متعادل در می آورد. نماز به تنهایی جلوگیری کننده از هفتاد نوع مرض بخصوص سکته مغزی و قلبی است. ضمن آنکه این مورد در روانشناسی ثابت شده است که انسان نیاز به تکیه گاه دارد و در دقایقی که به منبع آفرینش متصل می گردد، برای ساعاتی طولانی، دارای آرامشی عمیق است. امروزه مشخص شده است که روزه باعث جلوگیری از هفتصد و بیست مورد بیماری می شود، در عین حالی که حالات عرفانی را برای روزه گیرنده به همراه دارد.

د) حدیث نبوی: تار عنکبوتها را از خانه هایتان پاک کنید، زیرا باعث فقر می شود: پس از سالها دریافتند که این حدیث نبوی مربوط به بیماری هایی است که تار عنکبوت در خانه ها و .... باعث می شود. آن زمان این درک وجود نداشت که مردم متوجه شوند که تار عنکبوت که باعث به تله افتادن حیوانات موزی می شود، چگونه باعث فقر خواهد شد! اما امروزه درک کرده ایم که بیماری های ناشی از وجود تار عنکبوت باعث می گردد که انسان تمام درآمدهای خود را صرف پزشک و دارو کند.

اکنون با این دلایل می رویم به سوی خود قرآن:

قرآن دارای بسیاری از صفات و علوم و آرایه های خاص است. شما توجه کنید که قرآن دارای آهنگی شعرگونه و در پایان هر آیه دارای قافیه ای خاص و کلامی است. سوره توحید: قل هو الله احد، الله الصمد* لم یلد و لم یولد* و لم یکن له کفواً احد* اگر خوب نگاه کنید متوجه قافیه آن خواهید شد. سوره کوثر: انا اعطیناک الکوثر* فصل لربک و انحر* ان شانئک هو الابتر* این نمونه ای از آرایه های ادبی کلام الله است که امروزه زبانشناسان به آنها دست یافته اند و هنوز هم در حال بررسی بیشتر برای آرایه ها و صنایع ادبی ای هستند که در قرآن وجود دارد. صنعت های جناس، اشاره ، ایهام و .... نیز در قرآن بسیار مشاهده شده است.

از نظر علمی هم که چه بگویم، ما مسلمانان آرام نشسته ایم و اکنون سازمان فضایی آمریکا (ناسا) از روی قرآن ما به دنبال کهکشان و سیارات است. علوم پزشکی و ریاضی و نجوم و ..... در آن فریاد می زند.

پس خداوند قرآن را با چوب و چماق محافظت نمی کند. بلکه آنقدر از علم بیکران خود در قرآن آورده است که کسی نمی تواند آن را تحریف کند و این قدرت واقعی خداوند است. به نظر شخصی خودم، اگر آنچه رازی گفته است را بررسی کنیم، می بینیم که یک کودک هم در آینده ای نه چندان دور درک خواهد کرد که آنچه قاری اشتباه خوانده است با علم روز برابری نمی کند، پس قاری اشتباه کرده است.

امّا باریتعالی هیچگاه به مردم این نوید را نداده که اگر کسی قرآن را تحریف کرد، او را در جا نابود خواهد کرد، همانگونه که در کویت قرآن را تحریف کرده، بنام فرقان دادند و می اندیشیدند که تا مدتی دیگر، همه قرآن های اصلی را کنار خواهند گذاشت و به این کتاب روی خواهند آورد؛ امّا خداوند باز هم قدرت خود را نشان داد و قدرت غلم و صنایع مختلف در آن جلوی این تحریف را گرفت. مردم هم با آگاهی، از این کتاب دوری کردند.

اینجاست که مشخص می شود، خداوند تمام راه های تحریف آن را بسته و هیچ بشری توان آن را ندارد که قرآن را تحریف کند، زیرا معنا و ارتباط معنایی، علوم خاص و عام، صنعتهای ادبی و .... قرآن از هم خواهد شکافت و هر کس متوجه خواهد شد که قرآن تحریف شده است. اینجا متوجه می شویم که خدا از ابزارهای نظم خود استفاده کرده، نه از زور و جبر. اگر از زور و جبر استفاده می شد، آن وقت باید به قدرت خدا شک می کردیم؛ زیرا آنانکه در تلاشند که دین خدا را به انحراف بکشانند از بندگان صالح او تمیز داده نخواهند شد. با این اوصاف، هم قرآن صحیح و کامل باقی می ماند و هم بندگانی که با خداوند و دین و مرام و مسلک او دشمنی دارند، به همه شناسانده می شوند. در اینجا گذری خواهم زد به سخن دوست عزیزمان جناب آقای فریحی که نقل قولی را ارائه فرمودند:

ابی الله ان یجری الامور الا باسبابها . سنت جاریه خداوند در عالم این است که افعال خود را از طریق اسباب و علل به وقوع می رساند .

بنابراین می بینیم که همه چیز از طریق نظمی که خداوند آفریده است، برقرار می گردد.

می خواهم نگاهی به یکی از خطبه حضرت زهرا(س) بیاندازم. فقط ابتدای سخن ایشان را نقل است:

سپاس خدایی را که جهان را در هفت روز و هفت شب به وجود آورد، کما اینکه می توانست در آنی همه را خلق کند.

آیا آفریدن هفت شبانه روز جهان نشانه ی ضعف خداست؟ خیر! بلکه نشانه ی قدرت او هم هست. زیرا نشان می دهد که اولین ناظم و نظم دهنده در عالم، خود اوست. بنابراین قرار نیست که خداوند همه چیز را با زور و قلدری پیش ببرد.

از سویی دیگر نگاهی بیاندازیم به برخی دشمنان اسلام:

مگر نمی گوییم که خداوند قادر متعال است و هیچ کس و هیچ چیزی نمی تواند در قدرت با وی برابری کند؟ مگر نمی گوییم که خداوند از آینده خبر دارد؟ سؤال شخصی من اینجاست: چرا خداوند دشمنان رسولش را در «لیله المبیت» نابود نکرد و به پیامبر دستور هجرت داد؟ آیا خداوند قادر به نابودکردن دشمنان نبود؟ شیعه در اینجا پاسخ می دهد، چرا! این قدرت را خدا داشت و دارد که دشمنانش را نابود سازد، امّا خداوند برای هر چیز برنامه ریزی کرده و باید بر اساس برنامه پیش بینی شده، این رسالت پیش برود.

حالا در مورد اشاره نکردن مستقیم به بعضی از مسائل:

در مورد نام حضرت علی(ع) سخن به میان آمد. به راستی چرا خداوند نامی از حضرت علی(ع) به عنوان جانشین نیاورده است؟ مگر شیعیان ادعا نمی کنند که علی(ع) جانشین پیامبر است و آیاتی در مورد جانشینی ایشان نازل شده؟ پس چرا در این آیات نام دقیق حضرت نیامده، تا مردم را از گمراهی برهاند؟

پاسخ: نگاهی به معاویه بن ابی سفیان بیاندازیم. این شخص پس از آنکه از سوی امیرالمؤمنین علی(ع) در زمان خلافت حضرت، از سمت والی و امیری شام برکنار شد، شروع به دشمنی با حضرت نمود و می دانید که چه جنگها در این راه به راه انداخت. مردم را به گونه ای نسبت به حضرت بدبین کرده بود که مردم حضرت علی(ع) را به عنوان یک کافر خدانشناس می شناختند. این بدان جهت بود که مردم شام حتی دوره خلافت ابوبکر را هم درک نکرده بودند و پس از وی به اسلام روی آوردند. آنان از اسلام آنچه را می دانستند که معاویه به آنها گفته بود. به طوریکه وقتی حضرت در مسجد کوفه ضربت خورد و خبر به شام رسید، مردم شام می گفتند که مگر علی(ع) نماز هم می خواند؟ حالا فرض کنید که در قرآن نامی از حضرت علی می آمد و اعلام می شد که علی جانشین پیامبر است. آیا معاویه می توانست آن را تغییر دهد و بعد ادعا کند که این تغییر در اصل توسط علی(ع) انجام شده و خداوند نام معاویه را در قرآن گنجانده است، نه علی؟ آیا این تصور پیش نمی آید که هر پادشاهی برای آرام کردن قوم و ملّت خود ممکن بود نامی از خود در قرآن بگنجاند تا ثابت کند که حکومتش الهی است؟ آن وقت آیا کتاب اللهی که در دست من و شماست و اکنون کاملاً از همه نظر به هم شبیه هستند و هیچ تفاوتی ندارد، آیا با آن تفاسیر دچار دوگانگی نمی شد و قرآن هر کداممان، با دیگری فرق نمی کرد؟ امروز که قرآن تحریف نشده و کامل است ـ چه به عقیده سنی و چه به عقیده شیعه ـ این همه تفاوت است و مسلمانان 73 فرقه گشته اند، وای به آن روزی که راه برای تحریف باز می شد! امّا حالا خداوند باریتعالی با این موضوع که نامی از هیچ کس جز خود و پیامبرش نبرده، راه را بر همه کس برای دخل و تصرّف بسته است. راهی که از نظر علمی و منطقی با عقل نیز جور می آید و انسان درک می کند که چرا نامی از ائمه و یا جانشین پیامبر نیامده است.

سؤال: چگونه باید درک کرد که آیه ای در وصف جانشینی و یا ائمه است؟

برای به دست آوردن نتیجه باید به کتب و داستان های مکرر که نقل قولی صحیح دارند، پرداخت. باید در نظر داشته باشیم که آیات قرآن دارای شأن نزول هستند. یکی از آن دلایلی که باعث می شود که انسان اشتباه نکند. مثلاً سوره توبه برای برائت از مشرکین مکه و بعد کل مشرکان آمد. یا سوره کوثر پس از آنکه یکی از کفار پیامبر را ابتر (یعنی مقطوع النسل) نامید. بدان جهت که حضرت پسری نداشت و پسرانش از دنیا رحلت کردند. فقط فاطمه(س) در آن زمان باقی مانده بود و هنوز حضرت رسول با کس دیگری جز خدیجه ازدواج نکرده بود. خداوند از این حرف دشمن پیامبر خشمگین شده و این سوره را بر پیامبر نازل کرد: که ما از آب کوثر به تو بخشیدیم* پس تو هم (به سپاس این نعمت) به نماز و شکرانه بپرداز* که محققاً دشمن بدگوی تو مقطوع النسل (ابتر) است*

وقتی نگاهی می کنیم می بینیم که فرزندان دشمن رسول خدا یکجا نمردند؛ بلکه یکی یکی بیمار شده و به درک واصل شدند. سپس همسر و بعد خود دشمن رسول خدا نیز بیمار شده و آنان نیز به درک واصل شدند و آنچه از پیامبر باقی ماند، فرزندان صالح بود که خدا بشارت داده بود. یعنی همان مبحث منطقی بودن اینجا هم پیش می آید. خوب از بحث منحرف نشویم. برگردیم به مبحث خودمان: گفتیم که آیات شأن نزول دارند. مثلاً آیه 55 سوره مائده که قبلاً هم در مورد آن گفتگویی مختصر داشتیم و البته الان هم نمی خواهم آن را باز کنم. فقط می خواهم گریزی به کتب صحیح بزنم. شیعیان اعتقاد دارند که این آیه در شأن حضرت علی(ع) نازل شده و ماجرا را اینگونه بیان می کنند که روزی عده ای تازه مسلمان شده که قبلاً یهودی بودند، نزد پیامبر(ص) آمدند که:

یا رسول الله! موسی(ع) برای خود جانشینی انتخاب نمود و او هارون برادر وی بود. آیا شما جانشین ندارید؟

در این لحظه این آیه نازل شد که: همانا ولی شما خدا و رسول او و کسانی هستند که نماز به پا می دارند و در حین رکوع زکات می دهند. پیامبر(ص) این آیه را بر تازه مسلمانان خواندند. پرسیدند: او کیست که در حال رکوع زکات هم می دهد؟ حضرت به آنان اشاره فرمود که هم اکنون به مسجد بروید. به در مسجد که رسیدند، دیدند که پیرمردی گدا از مسجد خارج شد. از او پرسیدند که کسی داخل مسجد است. گفت آری! گفتند که: که بود؟ گفت نمی شناسمش. جوانی است که در حال نماز است. گفتند که چیزی به تو داد؟ گفت آری! انگشتری خود را در حال رکوع به من داد! به داخل رفتند و تنها کسی را که در حال نماز دیدند، علی(ع) بود.

این روایت در کتب مختلف به شکل ها و روایات مختلف آمده است. اما آنچه مسلم و مبرهن است، این است که بخاری و مسلم در کتب صحیح خود از زبان عائشه و ابوبکر و ابن عباس آن را به علی(ع) نسبت داده اند و این در حالیست که این موضوع در کتب تاریخی از جمله، طبری و بیهقی آمده است و برابری با مطلب فوق الذکر بخاری و مسلم می کند و نشان می دهد که شأن نزول آیه در مورد چه کسی است.

اگر سؤالات جدیدی در این رابطه داری، در خدمتم. وگرنه به سؤالات 12 گانه که از من پرسیدی، پاسخ دهم.